Suyun super soyuqda 'mayedən mayeyə' çevrildiyi sübut edildi

Suyun super soyuqda 'mayedən mayeyə' çevrildiyi sübut edildi

Su hər zaman maraqlı, daim mübahisəli və əhəmiyyətli olduğu qədər də təəccüblü ola bilməyə davam edir.

Teach.az xəbər verir ki, Arizona Dövlət Universiteti (ADU) kimyaçılarından Austen Angell-in başçılığının icra etdiyi yeni bir araşdırma, suyun sehrini ortaya qoyur. ASU-nun Molekulyar Elmlər məktəbinin bir professoru olan Regents ANGELL, Science jurnalında nümayiş olunan yeni bir araşdırma yazısında, Amsterdam Universitetində vəzifə yerinə yetirən həmkarlarıyla birlikdə icra etdikləri işlərin detallarını təqdim edib. Su nəzəriyyəçiləri, təxmin ediləndən daha maraqlı bir vəziyyətlə qarşılaşıblar.

Super soyuq adı verilən müəyyən şərtlər altında su, birdən fərqli bir maye formasına çevrilir.



Yaranan yeni maddə hələ maye, lakin artıq sudan daha az sıxlığa sahibdir. Bu səbəblə hidrogen bağlarının köhnəsinə görə daha sağlam olduğu təsbit edilir. Bu yeni fenomen, "maye-maye" faza keçidi olaraq adlandırılır. Bu vaxta qədər varlığı yalnız kompüterlər tərəfindən edilən hesablamalarla müşahidə edilən bu faza keçidi, ilk dəfə gerçək bir mühitdə müşahidə olunub. Bu fenomenin gerçəkdə gözlənməsinə maneə törədən şey, təcrübələr əsnasında soyudulan suyun, birdən kristallaşaraq qatılaşması olmuşdu.

Suyun faza keçidləri, çox sayda proqram üçün başa düşülməsi lazım olan bir anlayışdır. Məsələn, qışda beton yolların birdən qırılıb dağılmaları, içlərində olan suyun donaraq həcmini genişlətməsidir. Edilən işdə təsvir edilən mayedən mayeyə hal dəyişməsi, buza (yəni katıya) keçid ilə olduqca çox ortaq istiqamətə malikdir. Çox aşağı temperaturda, təxminən -90 santigrat dərəcədə, super soyuq şərtlər altında gerçəkləşir.

İlk maye-maye faza keçidi, 1994-ci ildə kağız üzərində edilmiş bir iş idi. Nəticələr, "kristalizasion pərdəsinin arxasında, saf sudakı maye-maye keşidinin varlığıyla bağlı birbaşa dəlil" olaraq xarakterizə edilib.

Fira