Kosmosda Yaşamağın Ən Çətin Tərəfi Açıqlandı: Tualetə Getmək

Kosmosda Yaşamağın Ən Çətin Tərəfi Açıqlandı: Tualetə Getmək

Astronavtlar aylarla dünyadan uzaqda qalırlar və bütün əsas ehtiyaclarını çətin şərtlərdə etməyə çalışırlar. NASA astronavtı Peggy Whitsona görə isə ən çox çətinlik çəkdikləri mövzu tualetdən istifadə imiş.

Astronavt ola bilmək və kosmosda edilən işlərdə təsirli rol oynaya olduqca çətin. Astronavtlar savad və qabiliyyərləri ilə yanaşı fizioloji və psixoloji xüsusiyyətləri ilə də sınanırlar və güclü olmaq məcburiyyətindədirlər. Bir çoxumuzun maraqlandığı və xəyalini qurduğu peşələrdən biri olsa da, əslində astronavt olmaq səbir işidir çünki kosmos stansiyalarında həyat təxmin etdiyimizdən daha da sərt görünür.


NASA-da vəzifədə olan bir astronavt olan Peggy Whitson, kosmosda 665 gün keçirmişdir və təkrar kosmosa gedə bilməyəcək çünki insan fiziologiyası bu çətin şərtlərə bir limit gətirilməsini tələb edir. Bədənin məruz qaldığı radiasiya limiti sərhədə söykəndikdə astronavtlar məcburən təqaüdə çıxırlar.Peggy Whitsonı kosmosdan dünyaya gətirən şey də tam olaraq bu olmuşdur və artıq Beynəlxalq Kosmos Stansiyasına təkrar ayaq basa bilməyəcəkdir.

Kosmos stansiyasından döndükdən sonra maraqlı suallara cavab verən Whitson, kosmos stansiyasında yaşamanın çox çətin olduğunu ifadə etdi. Ən çətin vəziyyət soruşulduqda isə 'tualet' olaraq cavab verdi. Tualet ehtiyacını aradan qaldırmaq o qədər problemli və zəhlətökəndir ki, kosmosa təkrar gedə biləməyəcəyi üçün kədərlənən Whitson, 'kosmosa dair heç vaxt darıxmayacağım tək şey tualetdir' deyir.



Əvvəllər aya təşkil edilən Apollo vəzifələrində, astronavtlar tualet ehtiyaclarını aradan qaldırmaq üçün körpə bezi bənzəri şeylər kullanıyorlarmış və Whitson vəziyyətlərinin o qədər də pis olmadığını söyləyir ancaq ona görə 19.000 dollarlıq Rus istehsalı tualet də bir lüks sayılmazmış. Yaxşı tualetə getmək necə bu qədər əziyyətli ola bilər? Dərhal hər kəsin ağılına bu sual gəlir, Whitson'da sualı nəzakətlicə cavablandırmış:

Sidik nisbətən asandır çünki astronavtlar idrarlarını huni bənzəri və əmici bir növ fan ilə təchiz edilmiş bir qurğuya edirlər. Bu sidikləri yığılıb süzülərək ortalama 8 gün içərisində içmə suyuna çevrilir. İşin əsl çətin qisiminin 'ikincisi' olduğunu söyləyən Whitson, 'İki nömrə ... daha çətindir, çünki olduqca kiçik bir hədəfi tutdurmağa çalışırsınız' deyərək çətinliyin səbəbini açıqlayıb.

Üstəlik işin çətinliyi Whitsonın bəhs etdiyi qədəriylə də bitmir. Nəcislərin yığıldığı balon dolmaya başladıqda, əllərinə əlcəklər taxıb təmizləmələri lazımdır. Yığılan bütün zibillər ilə birlikdə kosmos boşluğuna atılan nəcislər, hələ atmosferimizə çatmadan yox olur.




sh