Soyuq müharibə dövründə, Qrenlandiyadakı buz altında saxlanılan zəhərli kimyəvi maddələr və aşağı səviyyəli radioaktiv kimyəvi maddələr iqlim dəyişikliyinə görə ərimə ilə birlikdə ətraf mühitə buraxıldı.
1950-ci illərdə hökm sürən soyuq müharibənin zirvəsinin yaşandığı bir dövrdə, vəzifəsi 600 qədər orta mənzilli nüvə başlıqlı ballistik mərmini odlamaq hazır hala gətirmək olan Amerikan ordusuna aid gizli bir bazaya ev sahibliyi etmişdi, Greenland'in buzlu torpaqları. Bu obyektlərin ən böyük hissəsi, elm sahəsinin ictimai üzü olan 'Camp Century'-dir.

Amerikan ordusu Camp Century'de başladığı işi yarım buraxmış, 'Project Iceworm' adlı gizli missiyası zibilə ataraq, 1967-ci ildə bağlamışdı bazanı. Lakin bu buzlu torpaqların altında basdırılmış, pis bir miras qoymuşdu ordu: Hərbi mütəxəssislərin sonsuza qədər donmuş şəkildə qalacağını düşündükləri, tonlarla zəhərli tullantı. Gəlin görün ki iqlim dəyişikliyini nəzərə almamışdılar.

Amerikan ordusu əlli il əvvəl iqlim dəyişikliyiylə əlaqədar məlumata sahib deyildi bəlkə də. İndi qlobal istiləşmə səbəbiylə buz əriməyə başlayanda, Amerikan ordusunun sonsuza qədər dondurulmuş olduğunu düşündüyü kimyəvi maddələrin əriməsi ilə bərabər sızmağa başlamışdır. Bu, dəniz ekosisteminə ciddi təhlükə yaradır. Təbii ki Amerikan rəhbərliyiylə ev sahibi ölkə arasında yaşana biləcək diplomatik kabusu dilə gətirməyə ehtiyac yoxdur.

"Johnston mərcanada bazası, Havay"

Camp Century'de olan buzlar içərisində on minlərlə litr dizel yanacaq, yüksək nisbətdə 'poliklorinat bifenil (PCB)' saxlayırdı.Həm də buzda basdırılmış kimyəvi maddələr arasında aşağı səviyyəli radioaktiv materialların da olduğu düşünülür.
PCB'lar çox təhlükəli kimyəvi maddələrdir. Xərçəngə səbəb olduğu düşünülən bu kimyəvi maddələrin çoxunun sağlamlıq problemlərinə səbəb ola biləcəyi məlumdur.


shrn.

---